Nếu chỉ tập trung vào việc “chăm bẵm” hàng ngàn tỷ đồng ngân sách mỗi năm cho trợ giá xe buýt, câu chuyện này sẽ không bao giờ là đủ.
Xe buýt không trợ giá, làm thay đổi cách nhìn về xe buýt
Thông tin báo chí ghi nhận, mỗi năm TP.HCM đang chi trên 1.000 tỷ đồng cho hoạt động trợ giá xe buýt. Thế nhưng, thực tế số lượng hành khách đi xe buýt ngày càng sụt giảm nghiêm trọng, khiến tiền trợ giá lại bị phình ra theo năm. Ngân sách trợ giá năm sau cao hơn năm trước hàng trăm tỉ đồng, nhưng người dân vẫn thờ ơ với việc đi xe buýt.
Mới đây, Sở GTVT TP.HCM tiếp tục xin bổ sung thêm 128 tỷ đồng, nâng tổng số tiền trợ giá lên khoảng 1.278 tỷ đồng cho năm 2020. Nguyên nhân của việc xin thêm này là do số lượng hành khách đi xe buýt sụt giảm nghiêm trọng do covid. Đã hàng chục năm nay, Chính phủ yêu cần phải đấu thầu chọn DN tham gia xe buýt. Thế nhưng việc đấu thầu xe buýt tại TP.HCM vẫn “lẹt đẹt”, chậm chân.
Trong khi đó, cũng từ đầu năm đến nay, tại nhiều tỉnh thành như Huế, Cần Thơ, Đồng Tháp… liên tục khai trương các tuyến xe buýt không trợ giá, chất lượng cao và đã đi vào hoạt động hiệu quả.
Sở GTVT TP.Cần Thơ cho hay, đa số các xe buýt hiện nay trên địa bàn đều có tuổi đời khai thác bình quân là 15 năm. Và chỉ còn 2-3 năm nữa các phương tiện xe buýt này sẽ hết niên hạn sử dụng. Trong khi thời tiết miền Tây nắng nóng, xe cũ, không máy lạnh nên người dân sử dụng xe buýt ngày càng ít. Có tình trạng nhiều đơn vị hoạt động không hiệu quả nên đã xin dừng tuyến. TP Cần Thơ cũng đã cho phép lập thủ tục thanh lý tài sản đối với 34 xe buýt cũ theo đề xuất của đơn vị để hoàn trả các khoản nợ. Trong bối cảnh ấy, việc sớm tổ chức triển khai, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đưa vào thực hiện khai thác những tuyến xe buýt mới, không trợ giá vô cùng cần thiết, giúp việc đi lại của người dân trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn.
DN tham gia đấu thầu, trúng thầu và triển khai. Thay vì những chiếc xe buýt cũ kỹ, nay là những chiếc xe máy lạnh, đời mời, cung cách phục vụ cũng khác hoàn toàn trước.
Để khảo sát thực tế về những tuyến xe buýt mới, ông Dương Tấn Hiển, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ đã trực tiếp đi. Ông Hiển cho hay, 5 tuyến xe buýt mới là việc cụ thể hóa kế hoạch, lộ trình đẩy mạnh phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt của TP Cần Thơ. Việc đưa vào khai thác 5 tuyến xe buýt này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân TP Cần Thơ và làm thay đổi hình ảnh xe buýt theo hướng văn minh, hiện đại, là động lực thu hút người dân tham gia sử dụng xe buýt công cộng nhằm hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc, TNGT.
Xe buýt không trợ giá đã bắt đầu hoạt động ở Cần Thơ, Đồng Tháp...
Tương tự như Cần Thơ, Đồng Tháp ngày 19/9 đã khai trương 9 tuyến xe buýt không trợ giá. Theo ông Văn Công Điểm, Tổng giám đốc Công ty CP Phương Trang - FUTA BUS LINE sau khi tham gia bỏ thầu và trúng thầu các tuyến xe buýt không trợ giá tại các tỉnh, công ty đã tiến hành triển khai ngay và đưa vào gần 200 xe đời mới phục vụ người dân. Ngoài xe đời mới có máy lạnh, wifi miễn phí, có công cụ hỗ trợ người già, người khuyết tật, công ty chú trọng vào dịch vụ phục vụ của nhân viên đến khách hàng.
“Chúng tôi muốn thay đổi quan niệm đi xe buýt là nắng nóng, khói bụi, chen chúc mệt mỏi, mồ hôi nhễ nhại… hay là những giương mặt nhăn nhó vì mệt mỏi của tiếp viên. Bởi vậy những tuần qua chúng tôi cũng tập trung đào tạo, tập huấn cả từ tài xế, đến tiếp viên rất kỹ trong việc phục vụ. Khi khách lên xe thì phải chào, khi khách đưa tiền phải cười, và khi khách xuống phải cảm ơn. “Chất lượng là danh dự” vì mục tiêu hướng tới phục vụ hàng triệu người dân Việt Nam”, ông Điểm nói.
Giao thông công cộng thì phải có trợ giá, nhưng tuỳ tuyến
Trong khi nhiều DN “ngắc ngoải” vì xe buýt, thậm chí tại TP.HCM có DN phải tận dụng người nhà làm tiếp viên để giảm bớt chi phí. Vậy tại sao Công ty CP Phương Trang – FUTA BUS LINE lại tham gia đầu tư vào hệ thống xe buýt ở nhiều tỉnh trong thời gian qua?
“Không phải bây giờ, mà từ 2008 công ty đã tham gia vào mảng vận tải xe buýt. Như các tuyến ở Lâm Đồng và Khánh Hoà 12 năm nay hoạt động xe buýt ở hai tỉnh này vẫn tốt. Việc phát triển hệ thống xe buýt ở nhiều tỉnh thành không chỉ làm gia tăng dịch vụ cho người dân, mà còn là phục vụ cộng đồng, khuyến khích người dân đi lại bằng các phương tiện công cộng. Còn câu chuyện kinh doanh thì phải có lỗ/lãi. Nhưng hiện nay chúng tôi tập trung vào đầu tư xe mới, chất lượng cao và đặt vấn đề phục vụ lên hàng đầu là việc trước tiên”, ông Điểm nói.
Vậy liệu có nên bỏ hết việc trợ giá đi hay không? Ông Điểm cho rằng, đã làm giao thông công cộng thì phải có trợ giá. Sẽ có trợ giá trực tiếp hoặc trợ giá gián tiếp. Nhưng không phải tuyến nào cũng trợ giá mà trợ giá theo từng tuyến cụ thể và có tuyến không trợ giá. Tại TP.HCM có thể rà soát lại toàn bộ để xem tuyến nào trợ giá và tuyến nào không trợ giá. Với những tuyến nào đủ cân đối thu - chi và tiến tới có lời thì chúng ta nên chuyển thành tuyến không trợ giá. Tuy nhiên có những tuyến hạ tầng không thuận lợi, không thể cân đối được thì nhà nước trợ giá. Giải pháp lâu dài, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ vận tải công cộng và bán cho Nhà nước, sau đó Nhà nước bán ưu đãi hoặc phát miễn phí (trợ giá) cho từng thành phần tùy theo chính sách của Thành phố. Cụ thể hơn, căn cứ đơn giá chi phí vận chuyển do UBND Thành phố quy định, Doanh nghiệp tham gia đấu thầu theo giá cước vận chuyển, ví dụ là 10.000 đồng/lượt, nhà nước mua lại (thẻ đi xe buýt) và bán lại cho sinh viên 3.000 đồng/lượt đi (giảm 70%), hoặc bán lại cho Cán bộ công chức 5.000 đồng/lượt đi (giảm 50%) hoặc phát miễn phí cho người có công,… Nói cách khách, DN chỉ biết tập trung vận chuyển cho tốt để thu hút nhiều hành khách, có như thế hệ thống xe buýt TP.HCM mới sòng phẳng được”, ông Điểm nói.
Cũng theo ông Điểm, ngoài việc trợ giá theo tuyến, DN cần có những chính sách hỗ trợ để phát triển ổn định. “Nếu chỉ “chăm bẵm”vào việc trợ giá bao nhiêu ngàn tỉ, tăng lên bao nhiêu… thì biết bao giờ mới đủ. Ở các tỉnh như Cần Thơ, Huế… DN tham gia được hỗ trợ chính sách thông thoáng để phục vụ người dân tốt hơn.
Ngoài ra tỉnh cũng tạo điều kiện để DN chủ động điều chỉnh điều tiết tăng số chuyến theo từng thời điểm có báo cáo để tiết kiệm chi phí và phục vụ người dân thuận tiện trong việc đi lại” ông Điểm nói.
Xe buýt không trợ giá, làm thay đổi cách nhìn về xe buýt
Thông tin báo chí ghi nhận, mỗi năm TP.HCM đang chi trên 1.000 tỷ đồng cho hoạt động trợ giá xe buýt. Thế nhưng, thực tế số lượng hành khách đi xe buýt ngày càng sụt giảm nghiêm trọng, khiến tiền trợ giá lại bị phình ra theo năm. Ngân sách trợ giá năm sau cao hơn năm trước hàng trăm tỉ đồng, nhưng người dân vẫn thờ ơ với việc đi xe buýt.
Mới đây, Sở GTVT TP.HCM tiếp tục xin bổ sung thêm 128 tỷ đồng, nâng tổng số tiền trợ giá lên khoảng 1.278 tỷ đồng cho năm 2020. Nguyên nhân của việc xin thêm này là do số lượng hành khách đi xe buýt sụt giảm nghiêm trọng do covid. Đã hàng chục năm nay, Chính phủ yêu cần phải đấu thầu chọn DN tham gia xe buýt. Thế nhưng việc đấu thầu xe buýt tại TP.HCM vẫn “lẹt đẹt”, chậm chân.
Trong khi đó, cũng từ đầu năm đến nay, tại nhiều tỉnh thành như Huế, Cần Thơ, Đồng Tháp… liên tục khai trương các tuyến xe buýt không trợ giá, chất lượng cao và đã đi vào hoạt động hiệu quả.
Sở GTVT TP.Cần Thơ cho hay, đa số các xe buýt hiện nay trên địa bàn đều có tuổi đời khai thác bình quân là 15 năm. Và chỉ còn 2-3 năm nữa các phương tiện xe buýt này sẽ hết niên hạn sử dụng. Trong khi thời tiết miền Tây nắng nóng, xe cũ, không máy lạnh nên người dân sử dụng xe buýt ngày càng ít. Có tình trạng nhiều đơn vị hoạt động không hiệu quả nên đã xin dừng tuyến. TP Cần Thơ cũng đã cho phép lập thủ tục thanh lý tài sản đối với 34 xe buýt cũ theo đề xuất của đơn vị để hoàn trả các khoản nợ. Trong bối cảnh ấy, việc sớm tổ chức triển khai, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đưa vào thực hiện khai thác những tuyến xe buýt mới, không trợ giá vô cùng cần thiết, giúp việc đi lại của người dân trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn.
DN tham gia đấu thầu, trúng thầu và triển khai. Thay vì những chiếc xe buýt cũ kỹ, nay là những chiếc xe máy lạnh, đời mời, cung cách phục vụ cũng khác hoàn toàn trước.
Để khảo sát thực tế về những tuyến xe buýt mới, ông Dương Tấn Hiển, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ đã trực tiếp đi. Ông Hiển cho hay, 5 tuyến xe buýt mới là việc cụ thể hóa kế hoạch, lộ trình đẩy mạnh phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt của TP Cần Thơ. Việc đưa vào khai thác 5 tuyến xe buýt này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân TP Cần Thơ và làm thay đổi hình ảnh xe buýt theo hướng văn minh, hiện đại, là động lực thu hút người dân tham gia sử dụng xe buýt công cộng nhằm hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc, TNGT.
Xe buýt không trợ giá đã bắt đầu hoạt động ở Cần Thơ, Đồng Tháp...
Tương tự như Cần Thơ, Đồng Tháp ngày 19/9 đã khai trương 9 tuyến xe buýt không trợ giá. Theo ông Văn Công Điểm, Tổng giám đốc Công ty CP Phương Trang - FUTA BUS LINE sau khi tham gia bỏ thầu và trúng thầu các tuyến xe buýt không trợ giá tại các tỉnh, công ty đã tiến hành triển khai ngay và đưa vào gần 200 xe đời mới phục vụ người dân. Ngoài xe đời mới có máy lạnh, wifi miễn phí, có công cụ hỗ trợ người già, người khuyết tật, công ty chú trọng vào dịch vụ phục vụ của nhân viên đến khách hàng.
“Chúng tôi muốn thay đổi quan niệm đi xe buýt là nắng nóng, khói bụi, chen chúc mệt mỏi, mồ hôi nhễ nhại… hay là những giương mặt nhăn nhó vì mệt mỏi của tiếp viên. Bởi vậy những tuần qua chúng tôi cũng tập trung đào tạo, tập huấn cả từ tài xế, đến tiếp viên rất kỹ trong việc phục vụ. Khi khách lên xe thì phải chào, khi khách đưa tiền phải cười, và khi khách xuống phải cảm ơn. “Chất lượng là danh dự” vì mục tiêu hướng tới phục vụ hàng triệu người dân Việt Nam”, ông Điểm nói.
Giao thông công cộng thì phải có trợ giá, nhưng tuỳ tuyến
Trong khi nhiều DN “ngắc ngoải” vì xe buýt, thậm chí tại TP.HCM có DN phải tận dụng người nhà làm tiếp viên để giảm bớt chi phí. Vậy tại sao Công ty CP Phương Trang – FUTA BUS LINE lại tham gia đầu tư vào hệ thống xe buýt ở nhiều tỉnh trong thời gian qua?
“Không phải bây giờ, mà từ 2008 công ty đã tham gia vào mảng vận tải xe buýt. Như các tuyến ở Lâm Đồng và Khánh Hoà 12 năm nay hoạt động xe buýt ở hai tỉnh này vẫn tốt. Việc phát triển hệ thống xe buýt ở nhiều tỉnh thành không chỉ làm gia tăng dịch vụ cho người dân, mà còn là phục vụ cộng đồng, khuyến khích người dân đi lại bằng các phương tiện công cộng. Còn câu chuyện kinh doanh thì phải có lỗ/lãi. Nhưng hiện nay chúng tôi tập trung vào đầu tư xe mới, chất lượng cao và đặt vấn đề phục vụ lên hàng đầu là việc trước tiên”, ông Điểm nói.
Vậy liệu có nên bỏ hết việc trợ giá đi hay không? Ông Điểm cho rằng, đã làm giao thông công cộng thì phải có trợ giá. Sẽ có trợ giá trực tiếp hoặc trợ giá gián tiếp. Nhưng không phải tuyến nào cũng trợ giá mà trợ giá theo từng tuyến cụ thể và có tuyến không trợ giá. Tại TP.HCM có thể rà soát lại toàn bộ để xem tuyến nào trợ giá và tuyến nào không trợ giá. Với những tuyến nào đủ cân đối thu - chi và tiến tới có lời thì chúng ta nên chuyển thành tuyến không trợ giá. Tuy nhiên có những tuyến hạ tầng không thuận lợi, không thể cân đối được thì nhà nước trợ giá. Giải pháp lâu dài, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ vận tải công cộng và bán cho Nhà nước, sau đó Nhà nước bán ưu đãi hoặc phát miễn phí (trợ giá) cho từng thành phần tùy theo chính sách của Thành phố. Cụ thể hơn, căn cứ đơn giá chi phí vận chuyển do UBND Thành phố quy định, Doanh nghiệp tham gia đấu thầu theo giá cước vận chuyển, ví dụ là 10.000 đồng/lượt, nhà nước mua lại (thẻ đi xe buýt) và bán lại cho sinh viên 3.000 đồng/lượt đi (giảm 70%), hoặc bán lại cho Cán bộ công chức 5.000 đồng/lượt đi (giảm 50%) hoặc phát miễn phí cho người có công,… Nói cách khách, DN chỉ biết tập trung vận chuyển cho tốt để thu hút nhiều hành khách, có như thế hệ thống xe buýt TP.HCM mới sòng phẳng được”, ông Điểm nói.
Cũng theo ông Điểm, ngoài việc trợ giá theo tuyến, DN cần có những chính sách hỗ trợ để phát triển ổn định. “Nếu chỉ “chăm bẵm”vào việc trợ giá bao nhiêu ngàn tỉ, tăng lên bao nhiêu… thì biết bao giờ mới đủ. Ở các tỉnh như Cần Thơ, Huế… DN tham gia được hỗ trợ chính sách thông thoáng để phục vụ người dân tốt hơn.
Ngoài ra tỉnh cũng tạo điều kiện để DN chủ động điều chỉnh điều tiết tăng số chuyến theo từng thời điểm có báo cáo để tiết kiệm chi phí và phục vụ người dân thuận tiện trong việc đi lại” ông Điểm nói.
